ویولنسل

یکی دیگر از سازهای خانواده ی ویولن ، ویولنسل است. ساز ويولنسل (Violoncello) كه معمولا در زبان انگليسي به اختصار چلو (Cello)و در حالت جمع چلي (Celli) ناميده مي شود از خانواده سازهاي زهي آرشه اي است. بكارگيري اين ساز در تك نوازي،در گروه موسيقي مجلسي و همچنين در بخش زهي يك اركستر متداول است.واژه (cello)خلاصه شده ي واژه ي ايتاليايي (violoncello)، به معني ويولن كوچك است. علت اين نامگذاري را بايد در دوران رنسانس و باروك جستجو كرد.خانواده ي ويول، گروه سازهاي آرشه اي بود كه در آن دوران به جاي خانواده ويولن امروزي رواج داشت. ششمين عضو اين خانواده در محدوده صدايي كنترباس،  (violone) ناميده مي شد كه سازي شبيه به كنترباس امروزي بود.منظور از ويولن چلو، سازي كوچكتر از ويولنِ خانواده ويول است.ويولن چلو يا به تلفظ فرانسوي آن ويولنسل بسيار با موسيقي غربي آميخته شده است و آن را سازي با نزديكترين صدادهي به صداي انسان توصيف كرده اند. اين ساز عضو ثابت اركستر استاندارد و بخش باس كوارتت زهي است و همچنين در بيشتر آنسامبل هاي ديگر نيز حضور دارد.

این ساز به قدری از ویولن و ویولا بزرگتر است که نوازنده باید هنگام اجرا روی صندلی نشسته و ساز را مابین پاهای خود تکیه دهد و به صورت زاویه حاده نسبت به سطح زمین نگه دارد و از این جهت در انتهای تحتانی آن میله ی آهنی نصب شده است و نوک آن روی زمین قرار می گیرد. چهار سیم ویولنسل به ترتیبِ پنجم متوالی از هم کوک می شوند. (سیم اول كه همان زیرترین است) لا – (سیم دوم) ر – (سیم سوم) سل و (سیم چهارم) دو.

نت نویسی این ساز با کلید فا خط چهارم حامل و در اصوات متوسط با کلید دوی خط چهارم و در اصوات زیر با کلید سل نوشته می شود .

این ساز درگروه سازهای با صدای بم قرار می گیرد و آرشه ی آن کوتاه تر وکلفت تر از ویولن می باشد. این ساز هم به صورت تکنواز و هم در گروه به صورت همنواز مورد استفاده قرار می گیرد و اغلب آهنگسازان برای این ساز قطعاتی به صورت تکنوازی، سونات وکنسرتو تصنیف کرده اند .كنسرتوها و سونات هاي فراوان براي ويولنسل نوشته شده است .از کنسرتوهای معروف برای این ساز می توان به کنسرتو ویولنسل بتهوون،برامس و کنسرتو لوئیجی بوکرونی نام برد .